Web accessibility checklist

Aaron Cannon heeft op zijn site een mooie beknopte web accessibility checklist gezet. Ook te downloaden als (printbare) pdf. Het probleem van zo’n checklist is dat alleen het afwerken van de items op zo’n lijst niet garandeert dat je website volledig toegankelijk is. Er zijn te veel variabelen in het spel. Maar ondanks die beperking kan het voor veel mensen die web toegankelijkheid niet als primaire expertise hebben, maar die toch hun website zo toegankelijk mogelijk willen maken, erg handig zijn zo’n checklist bij de hand te hebben.

Toegankelijkheid van websites en met name ook web applicaties blijft een moeilijk punt. Met name omdat de technische vooruitgang zo snel gaat. Bijvoorbeeld het gebruik en afhankelijk zijn van javascript voor onderdelen van websites. Hopelijk kan de WAI-ARIA de ontwikkelingen bijbenen.

Waarom je nog geen Ajax moet gebruiken

Dat de hype van Web 2.0 – wat dat ook precies moge zijn – nog niet voorbij is, mag duidelijk zijn. Sterker nog, die trein raast snel voort en op zijn weg wordt alles wat in de weg staat verpulverd en opzij geschoven. We weten allemaal dat een stuurloze trein die eenmaal op stoom is niet of nauwelijks te stoppen is.

Een specifiek onderdeel van de trend is het gebruik van Ajax. Die term is in het leven geroepen door Jesse James Garrett, al weer een paar jaar geleden in dit artikel. In feite was Ajax geen compleet nieuwe technologie, maar de toenemende bekendheid ermee en vooral ook de ontwikkeling van betere browsers hebben er voor gezorgd dat het gebruik van Ajax enorm toegenomen is.

Net als met veel andere nieuwe dingen, wil iedereen het hebben. Maakt niet uit of het echt nodig is. Alle bijkomende problemen worden niet gezien of genegeerd. Eén zo’n probleem is toegankelijkheid. Want het gebruik van Ajax kan misschien wel voor meer gebruiksgemak van websites en web applicaties zorgen, dat de toegankelijkheid van sites er vaak onder lijdt is zeker.

In feite komt het er vaak op neer dat je pech hebt als je geen goed zichtsvermogen hebt, geen muis gebruikt, geen goede motoriek hebt of geen javascript ondersteuning hebt. James Edwards maakt zich daar – terecht – boos over en dat zet hij mooi neer in het artikel Stop using Ajax op de site van Opera Developer community. Zijn belangrijkste punten:

In summary, these are my points:

1. I’m not saying Ajax is bad, I’m saying it’s immature
2. I’m not saying never use Ajax, I’m saying don’t use it for the sake of it, and try to avoid it for now, instead sticking to accessible alternatives

When Ajax comes of age I’ll be cheering as loudly as anyone. And I’ll be working towards that goal and looking for solutions myself. But until that day comes, I intend to stick to proven, standards-based and accessible tools – not sketchy, proprietary and inaccessible toys.

Kortom, Ajax is nog volop in ontwikkeling en laten we de technologie vooral niet gebruiken omdat het zo hip en nieuw is. Verlies de toegankelijkheid van je sites niet uit het oog. Laten we niet vergeten dat het oorspronkelijke idee van het web juist was universele toegankelijkheid te bieden, onafhankelijk van welke browser of welk apparaat dan ook.

Er zijn gelukkig mensen die het belangrijk vinden dat een website of webapplicatie zo toegankelijk mogelijk gebouwd wordt. Helaas staan daar tegenover diegenen die er weinig van begrepen hebben of zelfs totaal geen belang aan toegankelijkheid hechten. Om één van de reacties op het artikel te citeren:

It is not financially responsible to engineer your entire system just to accommodate a few cripples.
..
Do.Not.Care
..
To put it more clear, accessibility isn’t a problem, being blind, deaf, or armless is.

Naast het feit dat diegene die dit zegt kennelijk niet begrijpt waar het om gaat bij toegankelijkheid, is het feit dat het hem niets kan schelen dat bepaalde groepen uitgesloten worden toch ook wel triest te noemen.

Microformats

Microformats zijn kleine stukjes code die het makkelijker moeten maken om bepaalde gegevens op websites leesbaar en uitwisselbaar te maken. Voor mens en machine. Denk aan contactgegevens op een website. Of de gegevens in een kalender. Gegevens die je – vaak – makkelijk uitwissselbaar wilt maken.

Alhoewel ze op dit moment nog niet veel gebruikt worden, zal dat in de toekomst zeker veranderen.

Naarvoren heeft recent een artikel over Microformats gepubliceerd. Verder is hier nog een lijst met zo’n 100 informatiebronnen over microformats te vinden. Tot slot is er nog de website van microformats zelf, microformats.org.

Toegankelijkheid en mobiel internet

Anysurfer heeft een post geplaatst over hoe de opkomst van mobiel internet veel bekende toegankelijkheids issues nog belangrijker maakt. Een aantal goede links, zoals de Mobile Best Practices, Relationship Between Mobile Web Best Practices 1.0 and Web Content Accessibility Guidelines 1.0 en Make your Web site mobile-friendly with W3C’s mobileOK Checker ontbreken niet.

Een aantal zaken die wat naar de achtergrond waren verschoven als we de huidige multimediacomputers met breedband internetverbinding als norm stellen, wordt weer actueel door de opkomst van mobiel surfen: lagere schermresolutie, beperkte kleurweergave, beperkte bandbreedte, geen of beperkte ondersteuning voor flash, scripts en multimedia etc. Allemaal zaken die aan de orde zijn bij webtoegankelijkheid.

Anysurfer.be heeft meer goede inhoud op het gebied van toegankelijkheid op het internet. De moeite waard voor ieder die, al dan niet professioneel, met websites maken bezig is.

Belgische websites niet toegankelijk

Hoe toegankelijk zijn websites? Niet zo toegankelijk, in elk geval niet in België, als je naar de resultaten kijkt van een onderzoek naar de toegankelijkheid van Belgische websites dat AnySurfer en de Katholieke Hogeschool Kempen uitvoerden.

Voor mensen met een functiebeperking moet de opmars van het internet niet de zoveelste drempel zijn die zij moeten overwinnen. Integendeel: digitale informatie is van nature toegankelijker dan gedrukte of gesproken informatie. Het internet bezit hierdoor het potentieel om het communicatie- en informatiemedium bij uitstek te worden voor wie blind of slechtziend is, een motorische beperking heeft of om een andere reden een aangepaste computer gebruikt. Dit potentieel komt echter pas tot zijn recht als een website gebouwd is met aandacht voor een aantal toegankelijkheidsrichtlijnen.

Ze bekeken 228 websites op 14 criteria die van belang zijn voor de toegankelijkheid van een website. Resultaat: 96% van de onderzochte sites voldeed niet aan het minimum: 11 van de 14 controlepunten. De belangrijkste conclusies:

  • Geslaagd: 4% (aan minstens 11 van de 14 controlepunten is voldaan)
  • Niet geslaagd: 96% (aan minder dan 11 van de 14 controlepunten is voldaan)
  • Gemiddeld slagen de onderzochte websites niet op de helft van de 14 controlepunten

Zoals Bart schrijft op het weblog van Netlash, zou het leuk zijn te weten welke websites onderzocht zijn en hoe ze exact scoorden. Want niet voldoen aan een bepaald criteria lijkt misschien helder, maar in werkelijkheid gaat het om een grijs gebied tussen totaal wel en niet toegankelijk zijn van een website. Een webpagina waarbij de alternatieve tekst van een enkel (illustratief) plaatje ontbreekt is heel wat toegankelijker dan een pagina bestaande uit slechts plaatjes waarbij alle alternatieve tekst ontbreekt.

Of het aanwezig zijn van een enkele flash banner zonder alternatieve tekst. Dat is in mijn ogen nauwelijks een drempel op toegankelijkheidsgebied, maar kan in een simpel ja/nee scoresysteem wellicht al snel een negatieve score opleveren.

Maar, deze kanttekeningen daargelaten, is de gemiddelde score zo slecht dat de conclusies waarschijnlijk wel blijven staan. Genoeg werk te doen dus.